De maakbaarheid van onze gezondheid
In hoeverre is ons welzijn beïnvloedbaar?
De maakbaarheid van onze gezondheid is steeds vaker een thema in de media. Elke dag lezen we in kranten en tijdschriften wat we wel en niet moeten eten, hoe we moeten bewegen en hoeveel slaap we nodig hebben om eeuwig jong, fit en gezond te blijven. En die adviezen veranderen om de paar jaar ook nog eens:
- U moet rode wijn drinken
- U mag geen wijn drinken
- U moet groene thee drinken
- U moet zwarte thee drinken
- U moet vers fruitsap drinken
- Verse jus is net zo slecht als cola
- Koffie is slecht
- Koffie is goed
- O, nee, bij nader inzien is koffie toch slecht
We willen heel graag invloed uitoefenen op onze gezondheid, maar hoe maakbaar is onze gezondheid eigenlijk? Mijn lieve schoonmoeder was heel slank, wandelde veel, at gezond en toch is ze op haar 74e overleden aan kanker. Soms heb je gewoon ontzettende pech.
Het ontstaan van rughernia's
Hoe zit dat eigenlijk met rughernia’s? Zijn die aangeboren, zijn ze een gevolg van het noodlot of een straf voor een ongezonde levensstijl? Om die vraag te beantwoorden is het zinvol te onderzoeken welke mensen hernia's krijgen. Daar bestaat gelukkig literatuur over.
Erfelijkheid
Om te beginnen komen rughernia’s in de ene familie vaker voor dan in andere. De ene persoon is kaal op zijn dertigste, de andere krijgt eerder een hernia. Die aanleg zit dus voor een groot deel in ons DNA, oftewel het is aangeboren.
Levensstijl en beroep
Daarnaast zijn er ook oorzaken in onze levensstijl aan te wijzen die de kans op een hernia verhogen. Al in 1975 publiceerde de Amerikaanse onderzoekster J. Kesley uit Massachusetts over de verschillende beroepsgroepen waarin herniapatienten oververtegenwoordigd zijn. Het blijkt namelijk dat er een relatie bestaat tussen het beroep dat mensen uitoefenen en de kans die ze lopen op het krijgen van een rughernia.
Kesley toonde aan dat rughernia’s vaker ontstaan bij mensen die een zittend beroep uitoefenen: kantoorpersoneel en chauffeurs, in het bijzonder vrachtwagenchauffeurs die lange ritten rijden. Henk Wijngaard loopt dus minder kans om een hernia te krijgen als hij staat te zingen dan als hij over de Brennerpas scheurt. Zitten lijkt zo onschuldig, maar voor je rug is het niet altijd best. Als je per dag meer dan 50% van de tijd in je auto zit, blijkt de kans op een rughernia 3 maal groter dan als je geen auto rijdt. Zelfs als je alleen maar naar- en van je werk naar huis rijdt is die kans al groter.
Na een bevalling
Verder blijken hernia’s vaker voor te komen bij vrouwen die (meerdere) kinderen hebben gekregen.
Zware arbeid
Opvallend is dat mensen die zware arbeid verrichten, waarbij ze hun rug behoorlijk belasten zoals verhuizers, vuilnismannen, agrariërs en stratenmakers, juist geen verhoogde kans op een rughernia hebben.
Mijn eigen ervaring bevestigt deze wetenschappelijke uitkomsten. Ik heb als neurochirurg in 15 jaar nog maar één keer een verhuizer aan een rughernia geopereerd. Mijn patiënten zijn vooral ICTers, secretaresses, tramconducteurs en taxi-, en vrachtwagenchauffeurs.
Wat kunt u doen om een rughernia te voorkomen?
Terug naar de maakbaarheid van onze gezondheid. Kunnen mensen met een verhoogd risico iets doen om het ontstaan van een rughernia te voorkomen? Gelukkig wel.
Vermijd overgewicht
Je hoeft natuurlijk niet van baan te veranderen. Maar als je een risicovol beroep hebt, kan het zeker geen kwaad om overgewicht te voorkomen (lees hierover meer in mijn blog: 'Rugpijn en overgewicht').
Behoud een goede algemene conditie
Daarnaast is het slim ervoor te zorgen dat je in een goede algemene conditie bent. Met name het trainen van de spieren die direct rond je wervelkolom zitten is aan te raden. Deze zogenaamde 'core'-spieren kun je sterker maken om je wervelkolom te helpen het lichaam te dragen. Want de allerdiepste oorzaak die ten grondslag ligt aan het ontstaan van hernia's is het feit dat we ooit in de evolutie met zijn allen rechtop zijn gaan lopen.
Een hernia is namelijk een uitstulping van een tussenwervelschijf en die schijven hebben bij mensen een extra functie gekregen, namelijk als schokdemper. Bij pony's bijvoorbeeld zijn de tussenwervelschijven alleen maar nodig voor de beweeglijkheid van de rug. Zij krijgen dan ook geen hernia. Tenslotte: Getrouwd zijn geeft volgens onderzoekster Kelsey geen groter risico op een rughernia! Dat is een geruststelling.
Een gezonde rug is dus een geschenk van de natuur én het gevolg van menselijke inspanning. En als die twee nou allebei niet mee helpen, kunt u in het uiterste geval altijd nog aankloppen bij de chirurg.
