12. Onder zeil

Een interview met anesthesist Lucas Brozek

Patiënten maken zich zorgen om de narcose

Tijdens het spreekuur merk ik dat een groot deel van de patiënten zich zorgen maakt over de narcose. Omdat het succes van een operatie niet alleen afhangt van mij, maar van het hele team waarmee we de patiëntenzorg op ons nemen, vond ik het belangrijk om in deze blog eens met mijn collega anesthesist Lucas Brozek te praten over de narcose.

1. Hoeveel procent van de patiënten zijn bang voor narcose?

Zo’n 50 % van de patiënten hebben angst voor anesthesie.

2. Is die angst terecht?

Die angst is volstrekt onterecht want narcose is vandaag de dag zeer veilig. Er wordt nergens zo goed op iemand gelet als tijdens een narcose op een operatiekamer. Namelijk, alle belangrijke vitale parameters zoals bloeddruk, hartslag, zuurstofhoeveelheid in bloed, pulsaties aan de vingers en longventilatie worden continu geregistreerd en bij de kleinste afwijkingen gecorrigeerd. Ik denk dat thuis slapen met een flinke borrel op stukken gevaarlijker is dan een narcose.

3. Wat kunnen mensen zelf doen om hun angst te verminderen?

Als iemand erg nerveus is dan mag hij of zij altijd een slaaptabletje innemen voor de nacht voorafgaand aan de operatie. Bij extreem angstige mensen geven wij vaak een kalmerend tabletje bij aankomst in onze kliniek.

4. Er is de laatste tijd steeds meer bekend over de kalmerende en helende effecten van muziek. Maken ze bij de kliniek daar wel eens gebruik van? Zo nee, mogen mensen zelf hun eigen muziek meenemen op hun iPod of telefoon?

Wij maken vooralsnog geen gebruik van muziek, maar iedereen mag zijn of haar eigen muziek op iPod of telefoon meenemen en dat mag van alles zijn: van walvisgeluiden tot hardrock en van Bach tot stromende bergbeek-geluiden. Wel zelf een koptelefoontje meenemen!

5. Hoe vaak gaat het mis?

Niet vaak en als het misgaat dan komt het vrijwel altijd doordat een patiënt heel oud en/of ziek is. Vroeger, en dan heb ik het over de vorige eeuw, in de jaren 60, gingen weleens dingen fout doordat de apparatuur en de bewaking nog erg primitief waren. Dat is in de laatste 50 jaar enorm verbeterd tot een bijna 100 % veiligheid. Het is vergelijkbaar met de luchtvaart. Vijftig jaar geleden gebeurden er nogal wat luchtvaart ongevallen maar nu is dat nog zeldzaam.

6. Kan er blijvende schade ontstaan na een narcose?

Als er iets mis zou gaan dan kan het zeker. Dat is dus ook in de vorige eeuw weleens gebeurd, maar nu is de kans nihil.

7. Wat gebeurt er eigenlijk als je onder narcose gaat?

Je gaat in een heel diepe slaap, je spieren worden door medicamenten verslapt en de ademhaling wordt door een beademingsmachine overgenomen. De diepe slaap wordt gedurende de hele operatie voortgezet door continue toediening van slaapmedicijnen.

8. Ga je raar dromen van de narcose?

Meestal worden geen dromen waargenomen, omdat de slaap zo diep is. Soms horen wij van patiënten dat zij iets gedroomd hebben, maar ik denk dat dat tijdens het langzaam wakker worden gebeurt.

9. Worden mensen wel eens wakker tijdens de narcose?

Dat gebeurt helaas heel af en toe door een bepaalde anesthesie-techniek of doordat men vergeet het slaapmiddel continu aan te zetten. Bij ons gebruiken wij een anesthesie techniek waarbij wakker worden tijdens operatie vrijwel is uitgesloten. Die techniek houdt in dat u in slaap gehouden wordt door middel van een nauwkeurig gedoseerd dampvormig slaapmiddel dat continu aan de inademing-lucht wordt toegediend.

10. Kun je ook lokaal verdoofd worden?

Bij sommige ingrepen kan dat zeker, bijvoorbeeld een voetoperatie of een handoperatie. Ook kan selectief enkel het hele onderlichaam verdoofd worden door middel van een ruggenprik. Tijdens uw rug- of nekoperatie krijgt u, zoals dat heet, algehele narcose. Dat wil zeggen, u bent in een diepe slaap, u ligt helemaal stil en u merkt niets.

11. Is lachgas echt leuk?

Lachgas is bij inademing heel even leuk, het geeft een zeer kort vrolijk gevoel. Maar te lang inademen van lachgas is gevaarlijk omdat er dan te weinig zuurstof in het bloed komt. Daarom wordt het op de operatiekamer altijd samen met zuurstof gegeven.

12. Ben je misselijk na de narcose?

Je kunt misselijk worden, maar dat is meestal het geval na operaties aan de buik. En misselijkheid na de operatie wordt veelal veroorzaakt door morfine dat na de operatie tegen de wondpijn wordt gegeven.

13. Waarom is het leuk om anesthesist te zijn?

Het is erg leuk om anesthesist te zijn, omdat wij een dynamisch vak hebben met heel veel aspecten, zowel technisch als sociaal. Wij begeleiden patiënten door de hele operatieve periode, doen vooraf inschatting van de risico’s, zorgen voor goede pijnbestrijding en anticiperen op onverwachte dingen.

Sinds een aantal jaar werk ik alleen in de Bergman Clinics. Dat zie ik als een groot voordeel, want ik kan me nu geheel focussen op de gebruikelijke operaties hier.

14. Blijft u er de hele tijd bij tijdens de operatie?

Wij hebben in Nederland een flexibel twee tafel systeem. Dat houdt in dat de anesthesist op 2 operatiekamers tegelijk de anesthesie verzorgt, daarom kan hij zelf niet continu bij de operatie aanwezig zijn. Echter er is altijd een anesthesie assistent, een speciaal hiervoor opgeleide verpleegkundige, die continu de anesthesist bijstaat en bij de patiënt blijft. Het is vergelijkbaar met de luchtvaart: er is een gezagvoerder (anesthesist) en een co-piloot (anesthesie assistent).

15. Bent u zelf wel eens onder narcose geweest en hoe vond u het?

Ja zeker en ik vond het heerlijk. Wat ik wel naar vond, dat was het nuchter zijn vooraf aan de operatie. Ik miste erg mijn lekker ontbijtje.

Ik eet elke dag zelf in het restaurant en ik kan u verzekeren dat de eerste maaltijd, als u weer bij bewustzijn bent, u dan ook extra goed zal smaken. Heel veel dank Lucas voor je duidelijke antwoorden!